หว่อง ก๊า ไหว่ (กวางตุ้ง) หรือ หวาง เจียเว่ย์ (จีนกลาง) (จีน: 王家衛, พินอิน: Wáng Jiāwèi, อังกฤษ: Wong Kar wai) หรือนิยมเรียกอิงการทับศัพท์ภาษาอังกฤษว่า หว่อง กาไว เกิดวันที่ 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1958 เป็นผู้กำกับภาพยนตร์, นักเขียนบทภาพยนตร์ และผู้สร้างภาพยนตร์ชาวฮ่องกง ที่มีชื่อเสียงในระดับโลก มีผลงานที่ได้รับการยอมรับว่ามีสไตล์เป็นตัวของตัวเอง ในแบบดาราม่าเซื่องซึม เหงา เปล่าเปลี่ยวอ้างว้าง แต่ทว่ามีสีสัน และงดงามราวบทกวี[1] มีบุคลิกชอบสวมแว่นดำตลอดเวลาจนเป็นเอกลักษณ์หว่อง ก๊าไหว่ เกิดที่เซี่ยงไฮ้ จีนแผ่นดินใหญ่ และย้ายมาอยู่ฮ่องกงพร้อมกับบิดามารดาตั้งแต่อายุ 5 ขวบ หลังจากเรียนจบสาขาการออกแบบกราฟิก เมื่อ ค.ศ.1980 เขาเริ่มงานในสถานีโทรทัศน์ทีวีบี ในตำแหน่งผู้เขียนบทหว่อง ก๊าไหว่ เริ่มโด่งดังในวงการภาพยนตร์ ด้วยการสนับสนุนจากนักแสดงและผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชื่อดัง เติ้ง กวงหยง (Alan Tang Kwong-Wing) มาเขียนบทภาพยนตร์แนวแอ็คชั่น เรื่อง หลังกระแทกฝา (Flaming Brothers ,1987) ซึ่งเป็นงานสร้างของบริษัท In-Gear Film Production ของเติ้ง กวงหยง นำแสดงโดย โจว เหวินฟะ ได้รับความนิยมในวงกว้างทั่วเอเชีย ในปี 1988 หว่อง ก๊าไหว่ เริ่มกำกับภาพยนตร์เรื่องแรก คือเรื่อง ทะลุกลางอก (As Tears Go By ,1988) หนังแนวแอ็คชั่น แก็งสเตอร์จากการโปรดิวเซอร์และอำนวยการสร้างโดย เติ้ง กวงหยง นำแสดงโดย หลิว เต๋อหัว และผลิตโดย In-Gear Film Production ในปี 1990 หว่อง ก๊าไหว่ได้กำกับภาพยนตร์เป็นเรื่องที่สอง ซึ่งแป็นแนวดาราม่า แต่มีสไตล์เซื่องซึม เหงา เปล่าเปลี่ยว อ้างว้าง ในแบบของตัวเขาเอง ภายใต้อำนวยการสร้างและเงินทุนจากเติ้ง กวงหยง และผลิตโดย In-Gear Film Production ในเรื่อง วันที่หัวใจรัก..กล้าตัดขอบฟ้า หรือ "Days of Being Wild" ค.ศ.1990 ซึ่งได้สร้างปรากฏการณ์ใหม่ให้โลกภาพยนตร์ และถือเป็นภาพยนตร์เรื่องแรกที่เป็นอัตลักษณ์ประจำตัวเขา ทำให้เขาเริ่มมีชื่อเสียงในวงกว้างระดับนานาชาติ หลังจากนั้นเขาได้ก่อตั้งบริษัทผลิตภาพยนตร์เป็นของตัวเองและสร้างภาพยนตร์เรื่องต่อมาไม่ว่าจะเป็น ผู้หญิงผมทอง ฟัดหัวใจให้โลกตะลึง หรือ "Chungking Express" ในปี ค.ศ.1994 , มังกรหยก ศึกอภิมหายุทธ หรือ "Ashes of Time" ในปี ค.ศ.1994 , นักฆ่าตาชั้นเดียว หรือ "Fallen Angels" ในปี ค.ศ.1995 ล้วนได้รับการกล่าวขานในระดับนานาชาติว่า เป็นสไตล์หนังที่แปลกใหม่ และมีเสน่ห์ จนเป็นที่ดึงดูดนักดูหนังจากทุกมุมโลกให้ความสนใจหนังสไตล์ของหว่อง ก๊าไหว่ ภาพยนตร์เรื่อง โลกนี้รักใครไม่ได้นอกจากเขา หรือ "Happy Together" (ค.ศ. 1997) เป็นผลงานสร้างชื่อให้กับหว่อง ก๊าไหว่ ในเวทีระดับโลก ในงานเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ เขาได้รับรางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม และภาพยนตร์เรื่องถัดมา ห้วงรักเสน่หา หรือ "In the Mood for Love" (ค.ศ. 2000) ประสบความสำเร็จอย่างสูง ได้เข้าชิงรางวัลภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยมหลายสถาบัน ทั้งจาก รางวัลบาฟตา รางวัลซีซาร์ และรางวัลของสถาบันภาพยนตร์อเมริกันภาพยนตร์เรื่องถัดมา "2046" (ค.ศ.2004) ใช้เวลาถ่ายทำถึง 4 ปี ในหลายประเทศ รวมทั้งในประเทศไทย มีนักร้อง-นักแสดงซูเปอร์สตาร์ ของไทยร่วมแสดงด้วย คือ ธงไชย แมคอินไตย์ภาพยนตร์ทุกเรื่องที่หว่อง ก๊าไหว่ กำกับ ล้วนกำกับภาพโดย คริสโตเฟอร์ ดอยล์ แต่ยกเว้นเรื่องแรกคือ ทะลุกลางอก (As Tears Go By ,1988) หว่อง ก๊า ไหว่ ได้รับเลือกเป็นประธานกรรมการ สำหรับการมอบรางวัลในเทศกาลภาพยนตร์เบอร์ลินประจำปี ค.ศ. 2013[1] [2] [3]